अपाङ्गता सम्बन्धी विद्युतीय पुस्तकालय (Digital Library on Disability) के हो?

अपाङ्गता के हो? अपाङ्गतालाई कसरी बुझ्ने भन्ने, अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरुका सवालमा के कस्ता राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय नीति, ऐन, नियमावली, लगायतका विविध विषय वस्तु जानकारी लिनका लागि बनाईएको यस प्लेटफर्मलाई हामी अपाङ्गता सम्बन्धी विद्युतीय पुस्तकालय (Digital Library on Disability) भन्दछौँ । यस पुस्तकालय बागमती प्रदेश सरकार र तारकेश्वर नगरपालिकाको सहयोगमा अपाङ्गता मानव अधिकार प्रवर्धन समाज निर्माण गरेको हो ।

एक्काइसौँ शताब्दीको सूचना प्रविधिको युगमा यस विद्युतीय पुस्तकालयले अपाङ्गता सम्बन्धी सूचनाको पहुँचलाई समावेशी र न्यायोचित बनाउन ठूलो योगदान दिन्छ । अपाङ्गता सम्बन्धि कुनै पनि ज्ञान लिन भौगोलिक दूरी, स्रोतको अभाव, वा पहुँचको सीमाका कारण जानकारीबाट टाढा रहनुपर्ने अवस्थालाई हटाउने यो प्रमुख माध्यम हो ।

अपाङ्गता सम्बन्धी विद्युतीय पुस्तकालय (Digital Library on Disability) किन?

नेपालको संविधान २०७२ जारी हुनु अगाडि नेपालको शासन व्यवस्था एकात्मक रहेको थियो । नयाँ संविधान जारी संगै देश संघियताको मार्गमा अगाडी बढ्यो । राज्यले एकात्मक शासन व्यवस्थाबाट संघात्मक शासन व्यवस्था अंगिकार गर्यो । संविधान र स्थानिय शासन ऐन २०७४ अनुसार संघिय सरकारले शासन व्यवस्था क्रमश स्थानीय र प्रदेश सरकारलाई हस्तान्तरण गर्यो । शासन व्यवस्था हस्तान्तरण गरेपनि संघमा भएको ज्ञान शिप लाई अझै पनि पूर्ण रुपमा हस्तान्तरण गर्न सकेको अवस्था छैन ।

त्यसैले विद्यमान अपाङ्गता सम्बन्धी सूचना तथा जानकारीका सवालमा भएको खाडललाई पूर्ति गर्न यो पुस्तकालय निर्माण गर्ने प्रयास गरिएको हो । यस पुस्तकालयले अपाङ्गता सम्बन्धी ज्ञान उत्पादन तथा प्रवाहमा सहजीकरण गर्दै वकालत, शिक्षा, जागरुकता, नीति निर्माण, तथा अधिकार संरक्षणमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने छ । साथै अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको सशक्तिकरण, अपाङ्गता समावेशी स्थानिय सरकार निर्माणमा एउटा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने छ ।